Հայկական ասացվածքներ՝ սիրո, հյուրընկալության և հավերժականի մասին

Բոլոր մշակույթներում, այդ թվում՝ հայկականում, ասացվածքները զայրանում են, տխրում, ծիծաղում, վախեցնում, զգուշացնում, մի խոսքով արտացոլում են ժողովրդական զգացմունքների ողջ գունապնակը։

Ասացվածքներ կան ցանկացած լեզվում, որոնք հազարավոր տարիներ շարունակ փոխանցվում են հին սերունդներից նորերին:

Հայկական հարուստ մշակույթը ասացվածքների և մեջբերումների հսկայական ժառանգություն ունի, որոնք արտացոլում են այս ժողովրդի փիլիսոփայությունը։ Դարեր շարունակ օգտագործված արտահայտությունները կյանքի կարևոր դասեր են տալիս: Այս հոդվածում տեղ են գտել հայկական ասացվածքներ տարբեր թեմաներով, որոնց կողքին նշել ենք նաև համարժեք ռուսերեն տարբերակները կամ թարգմանությունը։ Լրացրեք ձեր գիտելիքները՝ ընթերցելով այն և ավելի իմաստուն դարձեք:

Բովանդակություն

1. Կենցաղային ասացվածքներ
2. Ասացվածքներ հյուրընկալության մասին
3. Ասացվածքներ սիրո մասին
4. Ասացվածքներ սննդի մասին
5. Երկվորյակ ասացվածքներ
6. Եվս մի քանի իմաստուն արտահայտություն

Կենցաղային ասացվածքներ

«Յոթ դուռ թակիր, որ մեկը բացվի» («Постучи в семь дверей, чтобы одна открылась»)

«Այն, ինչ չի ծնվում, չի մահանում» («То, что не рождается – не умирает» )

«Երկու նապաստակի հետևից ընկնես, ոչ մեկին չես բռնի» («За двумя зайцами погонишься – ни одного не поймаешь»)

«Շատ իմացիր, քիչ խոսիր» («Больше знай, да меньше болтай»)

«Գրի՛ր այն մասին, ինչ գիտես» («Пиши о том, что знаешь»)

Ավելին չգիտի նա, ով ամենաերկարն է ապրել, այլ նա, ով երկար է քայլել (Знает больше, не тот, кто дольше жил, а тот, кто дальше ходил)

«Տուր, մի՛ վախենա, վերցրու, մի՛ ամաչիր»։ («Давать – не бойся, брать – не стыдись!»)

«Յուրաքանչյուր մորուքից մազ՝ անմորուքին մորուք» («С каждой бороды по волосу – безбородому борода»)

«Սևը սպիտակ չի դառնա» («Из черного не сделаешь белого»)

Զայրացած մարդը շուտ է ծերանում («Сердитый человек – рано стареет»)

«Ում հետ շփվես այդպիսին կլինես» («Около чего потрешься, того и наберешься»)

«Թռչունին թռիչքով են ճանաչում, իսկ մարդուն՝ աշխատանքով» («Птицу узнают в полете, а человека – в работе» )

Պատկեր՝ Gas-kvas.com

Ասացվածքներ հյուրընկալության մասին

«Հյուրերին երկու անգամ են ուրախ․ երբ նրանք ժամանում են, եվ երբ նրանք հեռանում են» («Гостям два раза рады: когда они приходят и когда уходят»)

«Նա չէ մարդ, ով չի ընդունում հյուրերին, իսկ հյուրը մարդ չէ, եթե ժամանակին չի բաժանվում» («Не человек тот, кто не принимает гостей; и гость не человек, если не прощается вовремя»)

«Դրամ տվեցին որ խոսի, իսկ հիմա երկու դրամով չի լռում» («Дали копейку, чтобы заговорил, а сейчас и двумя замолчать не заставишь»)

«Հպարտ, խելագար ու հարբած մարդու հետ զրույցի մի՛ բռնվեք» («Не входите в разговор с человеком гордым, безумным и выпивающим» )

Ասացվածքներ սիրո մասին

«Համեստ աղջիկը ավելի թանկ է» («Чем девушка скромнее, тем она дороже»)

«Զանգը հեռվից քաղցր է հնչում» («Колокольчик слаще звенит издали»)

«Նետված քարը հետ չի վերադառնում» («Брошенный камень обратно не возвращается»)

«Ավելի լավ է տալ աղջկան տեղացի հովվին, քան օտար թագավորին» («Лучше отдать дочь местному пастуху, чем чужому царю»)

«Գառը գայլին չեն վստահի» («Волку ягненка не доверишь»)

«Փախիր այն ջրից, որ ոչ խշշում է, ոչ աղմկում» («Беги от той воды, которая не шумит и не журчит»)

«Տան ներսի պատը կինն է, իսկ դրսինը՝ ամուսինը» («Жена – внутренние стены дома, а муж – внешние»)

«Սրով հասցված վերքը կբուժվի, իսկ լեզվով՝ ոչ» («Рана, нанесенная мечом – заживет, а языком – нет»)

«Օտարազգի հետ ամուսնացող աղջիկը, ազգին պատիվ չի բերի» («Дочь с чужестранцем будет, в роду честь убудет»)

Երբ աղջիկան մայրն է գովաբանում, թող փախի, հարեւանն է գովաբանում, վերցրու փախի (Мать девушку хвалит – оставь, беги. Сосед хвалит – хватай, беги)

Եվս 55 օգտակար և գեղեցիկ հայերեն բառեր և արտահայտություններ, այդ թվում՝ սիրո մասին (օրինակ՝ «Լյարդդ ուտեմ») հավաքել ենք առանձին հոդվածում։.

Պատկեր՝ Pinterest.com

Ասացվածքներ սննդի մասին

«Դաշտում բզեզն էլ է միս» («В поле и жук мясо» )

«Ոչ ոք ուրիշի հացին կարագ չի քսում» («Чужой хлеб никто маслом не намажет»)

«Ստամոքսը լիքն է, իսկ աչքերը՝ կույր» («Желудок сыт, а глаз еще нет»)

«Այն ինչ ափսեիդ մեջ լցնես կգտնես գդալիդ մեջ» («Что себе в миску накрошишь, то и в ложке у себя найдешь»)

«Խոսքերից փլավ չես եփի, յուղ ու բրինձ է պետքr» («Из слов плова не сваришь, нужны рис и масло»)

Պատկեր՝ Pinterest.com

Երկվորյակ ասացվածքներ

Ռուսաստանի և Հայաստանի բարեկամությունը դարերի պատմություն ունի, ուստի իմաստուն ասացվածքները հաճախ փոխառվում էին և հարստացնում երկու ժողովուրդներին էլ։ Ըստ այդմ, զարմանալի չէ, որ որոշ ասացվածքներ շատ նման են։ Տարբերվում են միայն տեղական կյանքի մանրամսաներով։

• «Խոսքերից փլավ չես եփի, յուղ ու բրինձ է պետք»
• «Из разговоров щи не сваришь, нужны капуста и мясо»

• «Լեզուն Երուսաղեմ կտանի»
• «Язык до Киева доведет»

• «Մի մուկը յոթ կարաս կհարամի»
• «Одна паршивая овца все стадо испортит»

• «Այնպես արեք, որ ոչ խորովածն այրվի, ոչ շամփուրը»
• «Волки б были сыты и овцы целы»

• «Էշ, մի՛ սատկի, գարուն կգա, խոտը կկանաչի»
• «Терпи, казак, атаманом будешь»

• «Յուրաքանչյուր երկրում գլուխդ ծածկիր ազգային գլխարկով»
• «Не лезь в чужой монастырь со своим уставом»

• «Օտարների համար կոշիկ է կարում, բայց ինքը ոտաբոբիկ է»
• «Сапожник без сапог»

• «Իր ծառը չի խնամում, ուրիշի ծառը ջրում է»
• «В чужом глазу соринку видит, в своем бревна не замечает»

• «Ոչ ինքն է ուտում, ոչ ուրիշներին տալիս»
• «Ни себе, ни людям»

• «Եթե ծառի տակ պառկես, տանձը բերանդ չի ընկնի»
• «Без труда не выловишь и рыбку из пруда»

• «Էշն ի՞նչ գիտի՝ նուշն ի՞նչ է»
• «Не мечите бисер перед свиньями»

•  «Երբ հիմարը խոսում է, իմաստունը լռում է»
• «Свяжись с дураком, сам дурак будешь»

Պատկեր՝ Pinterest.com

Եվս մի քանի իմաստուն արտահայտություն

Ճշգրիտ, հակիրճ ու իմաստուն արտահայտությունները միշտ էլ հետաքրքրություն են առաջացնում։ Ոչ միայն սովորական մարդկանց, այլ նաև փորձագետների շրջանում։ Թարգմանիչ Գ.Օ. Կարապետյանն իր կյանքի զգալի մասը նվիրել է հայկական բանահյուսության ու ասացվածքների ուսումնասիրությանը։ 1964 թվականին լույս է տեսել նրա «Հայկական առածներ և ասացվածքներ» գիրքը։ Հարյուրավոր խելացի և խորիմաստ արտահայտություններ և մեջբերումներ հավաքված են գրքի գրեթե 300 էջերին: Այսպիսով, եթե հանկարծ մեր ցուցակը ձեզ չբավականացնի, դիմեք այս գիտական աշխատանքին։

Ժողովածուում ներկայացված են նաև արցախցի կատակասեր Պուլու-Պուգիի մասին զվարճալի պատմություններ, հեքիաթներ, հանելուկներ և անեկդոտներ։

*Ուշադրություն. որոշ տեքստեր ունեն «18+» նշումը և նախատեսված են չափահաս ընթերցողների համար:

Գրաքննված անեկդոտ այդ գրքից. «Հայաստանցի մի գյուղացի երկու կին ուներ։ Դրա համար նրան բերման են ենթարկել դատարան։

Դատավոր. «Ի՞նչն է քեզ ստիպել նման հանցագործություն կատարել»:

Գյուղացի. «Ես դա հանցագործություն չեմ համարում: Ես մի կին ունեմ։ Ի վերջո, բոլորը վաղուց գիտեն, որ կինը մարդու կեսն է: Այսպիսով, ես ուզում էի մի ամբողջ կին ունենալ, ուստի երկու կին առա»:

Հ.Գ

Եթե ասացվածքներից բացի, ուզում եք նաև հայերեն խոսել սովորել, ապա համեցեք այստեղ։ Երևանցի ուսուցիչը նոր Հայաստան տեղափոխված մարդկանց համար մի հրաշալի հավաքածու է կազմել: Բացի այդ, կարող եք նաև հաճախել Move2Armenia Culture.