Հոդվածում կխոսենք այն մասին, թե ինչպես կարող են ուսուցիչները և դասախոսները շարունակել իրենց կարիերան Հայաստանի կրթական հաստատություններում։ Նախքան այս հոդվածը կարդալը, խորհուրդ ենք տալիս ծանոթանալ հետևյալ նյութերին․ Հայաստանի աշխատանքային օրենսդրության առանձնահատկությունները, ինչպես նաև Ինչպես աշխատանք գտնել և օրինական աշխատանքային պայմանագիր կնքել։
Փաստաթղթեր
Սկսենք ցանկացած բյուրոկրատական ճանապարհորդության մեկնարկային կետից՝ փաստաթղթերից:
Այն բանից հետո, երբ որոշում եք կայացնում Հայաստան տեղափոխվելու մասին, պետք է սկսեք պատրաստել փաստաթղթերի մի քանի փաթեթ: Դրանց մի մասը պետք է նախապես պատրաստել Ռուսաստանում, իսկ մի մասը կարելի է կարգի բերել արդեն Հայաստանում։
Քայլ 1. Հավաքեք բնօրինակ փաստաթղթերը
- ներքին անձնագիր
- միջազգային անձնագիր
- դիպլոմ
- ծննդյան վկայական
- դատվածություն չունենալու մասին վկայական։
Ամեն դեպքում, արժե նաև պատրաստել վերապատրաստման վկայականները, դիպլոմները, շնորհակալագրերը և այլ փաստաթղթեր, որոնք որևէ կերպ հաստատում են ձեր մասնագիտական որակավորումը։
Քայլ 2. Ապոստիլով փաստաթղթեր
Ապոստիլ -ը փաստաթղթերի պաշտոնական օրինականացումն է, որպեսզի դրանք ճանաչվեն արտասահմանում: Ապոստիլ կարելի է ձեռք բերել Ռուսաստանի Դաշնության լիազոր մարմիններից՝ ըստ փաստաթղթերի տրամադրման վայրի: Վերոնշյալ ցուցակից խորհուրդ ենք տալիս ապոստիլ վերցնել բոլոր փաստաթղթերի համար, բացի անձնագրերից: Չնայած, որ Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև գործում է համաձայնագիր, ըստ որի փաստաթղթերի օրինականացումը պարտադիր չէ, սակայն ապոստիլ ունենալը չի խանգարի։
Քայլ 3. Փաստաթղթերի թարգմանություն հայերեն
Նախքան ձեր փաստաթղթերը հայկական կրթական հաստատություններ ներկայացնելը, դրանք պետք է թարգմանվեն հայերեն: Դա կարելի է անել ինչպես Ռուսաստանում, այնպես էլ Հայաստանում։ Փաստաթղթերի թարգմանությունները, որպես կանոն, պետք է վավերացված լինեն նոտարիկողմից։ Փաստաթղթերի թարգմանությունը Հայաստանում կարժենա մոտավորապես 4 000 դրամ, Ռուսաստանում՝ 800-900 ռուբլի:
Քայլ 4. Ստացեք սոցիալական քարտ
Սոցիալական քարտը փաստաթուղթ է, որի միջոցով Հայաստանի Հանրապետությունում իրականացվում է քաղաքացիների սոցիալական ապահովության իրավունքը։ Ռուսաստանում սոցիալական քարտի գործառույթը կատարում է ՍՆԻԼՍ-ը (СНИЛС): Օրինակ՝ սոցիալական քարտը այն փաստաթղթերից է, որն անհրաժետշ է Աշխատանքի հիմքով կացության թույլտվություն ստանալու համար Հայաստանում։
Սոցիալական քարտի տրամադրման մանրամասն քայլերը նկարագրված են FAQ Move2Armenia -ում:
Դուք կարող եք փաստաթուղթը ստանալ ցանկացած անձնագրային գրասենյակում կամ ՕՎԻՐ-ում, ձեզ հետ պետք է ունենաք.
- միջազգային անձնագիր (կարող եք ներկայացնել նաև ռուսական ներքին անձնագիր, այս դեպքում սակայն անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը կեռապատկվի)
- մուտքի կնիքով էջի սկանավորված պատճենը
- միջազգային անձնագրի հայերեն թարգմանությունը՝ վավերացված նոտարի կողմից, թարգմանության սկանավորված պատճենը
- դիմում։
Քայլ 5. Աշխատանքի որոնում
Հասանք մի կետի, որը հնարավոր չէ ներկայացնել պարզ քայլերի միջոցով։ Հարմար աշխատանք գտնելիս միշտ դեր են խաղում բախտը և պատահականությունը։ Կարելի է փորձել բոլոր միջոցները՝ սկսած ուսումնական հաստատություններ պաշտոնական նամակներ ուղարկելուց մինչև անձնական զանգեր և այցելություններ ցանկալի աշխատավայր։ Մենք առաջարկում ենք ուսումնասիրել մեր ուղեցույցը, թե ինչպես աշխատանք գտնել Հայաստանում: Կարող եք նաև ուսումնասիրել «Կարիերա» բաժինը մեր կայքում:
Քայլ 6. Աշխատանքային պայմանագիր ձևակերպեք հայկական հաստատությունում
Հայաստանի կրթական կամ գիտական հաստատություններում աշխատանքի անցնելու համար անհրաժեշտ է կնքել աշխատանքային կամ կրթական ծառայությունների մատուցման պայմանագիր (կախված աշխատանքի բնույթից): Դրա համար պետք է դիմեք տվյալ հաստատության կադրերի բաժին։
Ձեզ կարող են անհրաժեշտ լինել հետևյալ փաստաթղթերը.
- անձնագիր և միջազգային անձնագիր
- դիպլոմի և ծննդյան վկայականի ապոստիլով պատճենները
- առողջության վերաբերյալ վկայական (կարելի է ձեռք բերել ցանկացած հիվանդանոցում):
Որոշ պաշտոնների համար կարող է պահանջվել սանիտարական գրքույկ: Այն հարկավոր է ձեռք բերել։ Գրքույկները վաճառվում են ցանկացած կրպակում:
Քայլ 7. Գրանցեք ձեր աշխատանքը
Աշխատանքային պայմանագիր կնքելուց հետո մի մոռացեք գրանցել ձեր աշխատանքը հարկային տեսչությունում: Անհրաժեշտ է տրամադրել հետևյալ փաստաթղթերը.
- աշխատանքային պայմանագրի պատճեն
- անձնագիր և միջազգային անձնագիր
- լուսանկար։
Ռուսաստանի բնակիչները կարող են գրանցվել առցանց՝ workpermit.am.
Քայլ 8. Օրինականացրեք Հայաստանում ձեր կացությունը
Հայաստանում ապրելու և աշխատելու համար անհրաժեշտ է ստանալ կացության թույլտվություն կամ գրանցվել՝ ըստ բնակության վայրի։ Մենք քայլ առ քայլ նկարագրել ենք այս ընթացակարգերը FAQ-ում՝ Ինչպես կացության թույլտվություն ստանալ 2023 թ․ և Ինչպես գրանցվել։.
Կացության իրավունքը կարելի է ստանալ այս կայքի միջոցով՝ workpermit.am։ Հենց այս կայքի միջոցով կարելի է կացության թույլտվաություն ստանալ նաև ընտանիքի անդամների համար։
Անձնական փորձ
Ոչ մի ուղեցույց այնքան պատկերավոր չի նկարագրի իրավիճակը, որքան կրթության ոլորտում աշխատանքի անցնելու դժվարին ճանապարհն անցած մարդու անձնական փորձը։ Զրուցեցինք նրանց հետ, ովքեր արդեն շփվել են Հայաստանի կրթական հաստատությունների հետ և կարողացել են աշխատանք գտնել։
Յուլիա Կուզիշինա աշխատում է որպես անգլերեն լեզվի և գրականության ուսուցիչ European school in Armenia-ում (Եվրոպական դպրոցում)։.
Ձևակերպումների մասին
Ավելի վաղ նշվել է փաստաթղթերի բավականին ընդարձակ ցանկ. դրանց երկու երրորդն ինձ պետք չեկավ աշխատանքի դիմելիս: Ոչ ոք չպահանջեց դիպլոմի ապոստիլը, թարգմանությունը, ոչ էլ ծննդյան վկայականը։ Իմ դեպքում անհրաժեշտ էին միայն դիպլոմների պատճենները՝ առանց թարգմանության և անձնագրի նոտարական վավերացված պատճենը։
Փորձի մասին
Ավարտել եմ Մոսկվայի պետական մանկավարժական համալսարանը օտար լեզուների ուսուցիչ մասնագիտությամբ և մագիստրոսի կոչում ստացել Ազգային հետազոտական համալսարանի «Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցում» վիզուալ մշակույթ ուղղությամբ: Առաջին համալսարանում սովորելուն զուգահեռ աշխատել եմ երկու օտարալեզու դպրոցներում, իսկ մագիստրատուրայում երկու տարի աշխատել եմ որպես ուսուցիչ մերձմոսկովյան «Կովչեգ» մասնավոր դպրոցում։ Ես գրեթե միշտ պարապել եմ աշակերտների հետ, չնայած վերջին մի քանի տարիներին չեմ դասավանդել: Ես նաև մեկ տարվա կամավորական աշխատանքի փորձ եմ ունեցել մոսկովյան «Տակիյե ժե դետի» («Такие же дети») կազմակերպությունում, որտեղ միգրանտների և փախստականների երեխաներին օգնում էին սովորել ռուսերեն և այլ առարկաներ, ինչպես նաև հարմարվել երկրին: Ընդհանուր առմամբ, իմ փորձը բավականին մեծ է։
Այն մասին, թե Ինչպես է գործում բարձրագույն կրթական համակարգը Հայաստանում և որ բուհերն են առաջարկում ռուսալեզու կրթության տարբերակ, կարդացեք FAQ-ում։.
Աշխատանք փնտրելու մասին
Երեւան տեղափոխվելուց հետո օտար լեզուների հետ կապված աշխատանք էի փնտրում HH, Staff.am կայքերում, LinkedIn-ում։ Մի քանի շաբաթ թափուր աշխատատեղեր եմ փնտրել, ընդհանուր առմամբ մոտ երեսուն տարբեր հարցումներ ուղարկեցի։
Դպրոցը, որտեղ այժմ աշխատում եմ, գտա այսպես․ բացեցի Google-ը, կազմեցի մասնավոր դպրոցների ցուցակը, նայեցի, թե որն է իմ տան մոտ գտնվում, և պարզվեց, որ այդ դպրոցը թափուր աշխատատեղեր է հրապարակել Staff.am-ում։ Ես նամակ գրեցի, մի քանի օրվա ընթացքում ինձ պատասխանեցին ու հարցազրույցի կանչեցին։
Հարցազրույցի մասին
Հարցազրույցը տեղի է ունեցել մի քանի փուլով. սկսեցինք անգլերեն լեզվի սովորական թեստով, ինձ հետ թեստը գրեցին ևս վեց կամ յոթ դիմորդներ: Հետո ինձ երկու անգամ հրավիրեցին զրուցելու՝ սկզբում ծանոթանալու և հասկանալու, թե արդյոք մեր նպատակներն ու շահերը համընկնում են, հետո՝ փորձնական դասեր անցկացնելու։ Երկրորդ անգամ մանրամասն պայմանավորվեցինք ժամանակացույցի շուրջ։ Կարծում եմ, որ իմ մասնագիտական, լեզվական հմտությունները կարևոր էին գործընկերներիս համար (հետագայում պարզվեց, որ ճիշտ արտասանությունը մեծ դեր է խաղացել), այն գիտակցումը, որ ես կներգրավվեմ դպրոցում հաստատված բազմամշակութային միջավայրին և ինտենսիվ թիմային աշխատանքին: Մյուս կարևոր գործոնն այն էր, որ ես պատրաստ էի մեկ տարով պայմանագիր կնքել (երեխաները դժվարությամբ են տանում ուսուցիչների փոփոխությունը)։ Մենք մանրամասն քննարկեցինք այն առարկաները և վարչական հարցերը, որոնք կարող էին հետաքրքրել ինձ. արդյունքում ես գրականություն եմ դասավանդում անգլերենով: Զգում եմ, որ գործընկերներիս համար դրական հանգամանք է նաև այն, որ ես հասցրել եմ աշխատել մշակութային նախագծերում։ Իհարկե, կրթական համակարգում միջոցառումները բոլորովին այլ տեսք ունեն, բայց այժմ անցյալի փորձն ինձ օգնում է դպրոցական միջոցառումների նախապատրաստման հարցում:
Փաստաթղթերի մասին
Մեզ անհրաժեշտ էր անձնագիր, սոցիալական քարտ, դիպլոմի պատճեն, սանիտարական գրքույկ (ստացել եմ մոտակա հիվանդանոցում)։ Հետո ինձ հետ պայմանագիր կնքեցին, և դրա սկանավորված պատճենը պետք է գրանցվեր workpermit-ում։ Դրանից հետո դուք կստանաք փաստաթղթի բնօրինակը, որի հիման վրա կարող եք կացության թույլտվություն ստանալ։
Ինտեգրման մասին
Այնպիսի տպավորություն ստեղծվեց, որ հնարավորություն կար որոշ առարկաների հետ աշխատել առանց մանկավարժական որակավորման, հատկապես եթե փորձ ունես։ Գործընկերներս նաև ինձ պարբերաբար հարցնում են՝ կուզենամ արդյոք ռուսերենի դասաժամեր վերցնել հարևան դպրոցում։
Դպրոցում ժամանակի մեծ մասն անցկացնում եմ ուսուցիչների սենյակում, որը կիսում եմ օտար լեզուների և հասարակագիտության ուսուցիչների հետ: Իմ գործընկերներից ոմանք ապրել կամ սովորել են Ռուսաստանում, ոմանք եկել են Սիրիայից կամ Լիբանանից, նրանք հասկանում են, թե ինչ է նշանակում երկիր փոխել, և ինչ դժվարություններ կան ինտեգրման ճանապարհին։ Մենք ունենք շատ տարբեր փորձառություններ և տարբեր պատկերացումներ շատ բաների, այդ թվում՝ փոխադարձ աջակցության մասին: Ես հասկանում եմ, որ այստեղ մարդկանց միջև հեռավորությունն ու զգացմունքները նույնը չեն, ինչ ինձ ծանոթ այլ միջավայրերում: Եվ դա շատ հետաքրքիր է:
«Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի» Դիզայնի դպրոցի թիմ
Բոլորովին վերջերս «Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի» Դիզայնի դպրոցի թիմը նոր ուղղություն է բացել՝ HSE ART AND DESIGN SCHOOL INTERNATIONAL (HSE ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՐՎԵՍՏԻ ԵՎ ԴԻԶԱՅՆԻ ԴՊՐՈՑ ): Սա Դիզայնի դպրոցի բակալավրիատի համատեղ ծրագիր է Ռուս-Հայկական (Սլավոնական) Համալսարանի հետ, որը երկար ժամանակ հաջողությամբ գործում է Երևանում։
Դասախոսական կազմի մասին
Մենք ակնկալում էինք, որ դասախոսական կազմը խառը կլինի՝ բառի բոլոր իմաստներով։ Օրինակ, ծրագրի ղեկավարը Իգոր Գուրովիչն է, ով 10 տարի առաջ Արսենի Մեշչերյակովի թիմում կանգնած էր Մոսկվայի «Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի» Դիզայնի դպրոցի հիմնադրման ակունքներում, բայց ավելի քան մեկ տարի է, ինչ ապրում է Երևանում։ Ընդհանուր առմամբ, Դիզայնի դպրոցն ունի հստակ ստուգված և կառուցվածքային կրթական մոտեցում, հստակ ձևակերպված ծրագրեր և նոր ուսուցիչներ պատրաստելու մեծ փորձ: Մենք հասկանում ենք, թե ինչպես արագ և արդյունավետ կերպով պատրաստել մարդկանց մեր ծրագրերում ուսուցանելու համար: Ուստի մենք քվոտաներ չունենք. օրինակ՝ երկու ռուս դասախոս երեք հայ դասախոսների դիմաց՝ նման համակարգ չունենք, բայց զգացողություն կա, որ հավասարակշռությունը կպահպանվի ինքնըստինքյան։ Շատ բան կախված կլինի նաև նրանից, թե որքան ուսանող կներգրավենք և, համապատասխանաբար, քանի ուսուցչի կարիք կունենանք։
HSE-ում և ՀՌՀ-ում աշխատելու մասին
Քանի որ ծրագիրն իրականացվելու է ցանցային ձևաչափով, ուսուցիչներից ոմանք HSE-ի և ՀՌՀ-ի աշխատակիցներ են: Իսկ եթե խոսենք նոր ուսուցիչների մասին, ապա շուտով կստեղծվի ծրագրի գիտխորհուրդ, որում կընդգրկվեն երկու բուհերի ներկայացուցիչներ։ Խորհրդի խնդիրներից է լինելու թիմի նոր անդամների ընտրությունը։ Բայց արդեն հիմա, մեզ միանալու ցանկության դեպքում՝ թե՛ Մոսկվայում, թե՛ Երևանում, կարող եք նամակ գրել՝ պատմելով ձեր մասին և ներկայացնելով ձեր պորտֆոլիոն: Նամակը կարող եք ուղարկել HSE Դիզայնի դպրոցի էլ․ փոստին՝ design@hse.ru կամ ուղիղ «Հաղորդակցական դիզայն» ուղղության ղեկավար Միտյա Խարշակին՝ dkharshak@hse.ru. ։Թե քանի թափուր աշխատատեղ կբացվի մեզ մոտ Երևանում, բնականաբար ուղղակիորեն կախված կլինի նրանից, թե քանի ուսանող ցանկություն կհայտնի սովորել մեզ մոտ։
Թղթաբանության մասին
Մեր բախտը բերել է ՀՌՀ-ի մեր գործընկերների հետ. այս պահին ուսումնական գործընթացի կազմակերպման առումով անհաղթահարելի խնդիրների չենք հանդիպել։ Աշխատանքային հանդիպումներ են ընթանում ուսումնական ծրագրերի համադրման, տեխնոլոգիայի համադրման ուղղությամբ, սակայն անլուծելի խնդիրների դեռ չենք բախվել։
Ավելացնել մեկնաբանություն