Հաստատ հայտնի է, որ հայերը մածունն օգտագործել են դեռևս 11-րդ դարում և հավանաբար ավելի վաղ։ Մածունը սառնարանում պահում է ինչպես համեղ ուտելիքի սիրահարը, այնպես էլ իր արտաքին տեսքի մասին հոգացող մարդը։ Ի՞նչ է մածունը և, ինչպես ասում են, ինչո՞վ են այն ուտում։ Պատասխանում ենք մածունի մասին այս և այլ հարցերի։
Բովանդակություն
Ի՞նչ է մածունը
Մածունը համարվում է հայկական ավանդական ֆերմենտացված կաթնամթերք։ Այն թարգմանաբար նշանակում է «թթու»: Նախկինում ճաշ պատրաստելու համար ամենից հաճախ օգտագործվում էր կովի կաթը։ Դրան ավելացնում էին մի փոքր մածուն։ Այնուհետև մի քանի ժամով դնում էին տաք տեղում, ապա տեղափոխում էին սառը տեղ, որից հետո այն պատրաստ էր։
Տան պայմաններում մածուն պատրաստելու գործընթացը քիչ է փոխվել։ Դրա վրա ազդել է միայն տեխնոլոգիաների զարգացումը։ Այդպես, այժմ հատուկ թթխմորով կամ մեկ գդալ մածունով/թթվասերով կաթը երբեմն դնում են ջեռոցում կամ մուլտի-կաթսայում, որպեսզի խառնուրդը հասունանա կայուն 50°C ջերմաստիճանում։
Посмотрев на состав магазинного мацуна, увидим молоко коровье нормализованное или цельное и закваску для мацуна. Некоторые производители добавляют дополнительные бифидобактерии и, соответственно, называют продукт биомацуном.
Մածունն ունի նուրբ յուղալի հյուսվածք, թթու է, բայց միևնույն ժամանակ քաղցր նոտայով։ Այն պարունակում է A, B, C, H, PP խմբերի վիտամիններ և այլ տարրեր՝ հիմնականում կալցիում, ինչպես նաև երկաթ և ֆոսֆոր, կալիում և մագնեզիում:
Мы все пишем: мацун да мацун. А как же մածոնի՞ն։«Մածոնի» բառն օգտագործվում է Վրաստանում, որտեղ այն նույնպես սիրում են։ Խոհարարության որոշ գիտակներ պնդում են, որ տարբերությունը միայն անվան մեջ չէ։ Ասում են՝ հարեւանները փոքր-ինչ հարմարեցրել են հայկական մածունը․ մածոնին ավելի յուղոտ և թթու է, քան մածունը, ավելի խիտ է, ավելի շատ սպիտակուցներ է պարունակում։
Ինչո՞ւ են օգտագործում մածունը
Ինչպես գիտեք, մածունը հարուստ է վիտամիններով և միկրոէլեմենտներով, ինչը նշանակում է, որ այն օգտակար է։ Այն նպաստում է աղիքների նորմալ աշխատանքին, մկանների աճին, ամրացնում է մազերը, եղունգները և ոսկորները, մաքրում է օրգանիզմը տոքսիններից և այլն։ Կոսմետոլոգիայի գիտակները նույնիսկ մածունի դիմակներ են պատրաստում՝ դեմքի մաշկի վիճակը բարելավելու համար:
Մածունից պատրաստում են սպաս ապուրը, ինչպես նաև թան և օկրոշկա։ Մածունից տոլմայի համար սոուս են պատրաստում. ուղղակի պետք է սխտոր ավելացնել (այս ուտեստների մասին պատմել ենք մեկ այլ հոդվածում)։ Մածուն կա նաև վրացական խաչապուրիի բաղադրության մեջ։ Կան այս կաթնամթերքով աղանդերի սիրահարներ։ Բացի այդ, մածունին կարելի է ավելացնել նաև մրգեր, հատապտուղներ կամ ջեմ, ընկույզներ և չրեր։
Որտեղի՞ց գնել և ի՞նչ արժե
Մածունն այնքան սիրված է, որ սուպերմարկետներում այն միանգամից մի քանի շարք է զբաղեցնում։ Երևանի ամենահայտնի խանութների ցանցում՝ YerevanCity-ում մածունի 17 производителей:
- «Ани»;
- «Арзни Кат»;
- «Аштарак Кат»;
- «Биокат»;
- «Бонилат»;
- «Вива»;
- «Дили»;
- Երեմյան փրոդաքթս;
- «Կաթենի»;
- «Մարիաննա»;
- «Марила»;
- «Мер Еркри»;
- «Милко»;
- «Пета Фарм»;
- «Тамара»;
- «Чанах»;
- «Эчмиадзин Кат».
Եկեք տեսնենք, թե ինչ արժե մածունը Երևանում․
450 գ չքամած մածունն ամենաէժանը приобретать у компании «Бонилат» – 325 драм за банку 0,5%.
450 գ մածունն ամենաթանկն է «Երեմյան փրոդաքթս»-ում՝ 600 դրամ, բայց յուղայնությունը՝ 3.6% է։ Հավանաբար, գնի վրա ազդում է նաև փաթեթավորումը ապակե տարայում։
«Էջմիածին կաթն» արտադրում է արտասովոր մածունը՝ գոմեշի կաթի հիմքով, իսկ յուղայնությունը կազմում է 8%։ 470 գ-ի արժեքը՝ 695 դրամ է։
Ваш автор предпочитает продукцию «Ани», как, судя по пустой полке, и покупатели в ТЦ «Рио». У нее приятная однородная текстура, яркий, но не чересчур соленый вкус и доступная цена: 385 драм за 450 г мацуна 3,2%.
Համեմատենք գները տարբեր սուպերմարկետներում на примере этого товара.
| Супермаркет | Цена |
| Yerevan City | 385 драм |
| SAS | 420 драм |
| Zovq | 385 драм |
| Gurmenia | 420 драм |
| Parma | 400 драм |
| Tsiran | 380 драм |
| Supermarket.am | 410 драм |
. FAQ-ում։ պատմել ենք Երևանի 10 սուպերմարկետների մասին, համեմատել ենք գներն ու առաքման որակը։ Իսկ մեր տեղեկատուում կա տարբեր սուպերմարկետների ցուցակ։.
Այսպիսով, հայկական մածունը օգտակար է և համեղ, բացի այդ կիրառվում է բազմազան ոլորտներում։ Ինքներդ փորձեք և մեկնաբանություններում գրեք, թե արդյոք ձեզ դուր է գալիս հայկական այս հարստությունը, և ո՞ր արտադրողին եք նախընտրում։
Ավելացնել մեկնաբանություն